02/02/2025
Phong vị tết của phương Nam
Trải qua hơn 300 năm khai hoang mở đất, người dân Nam Bộ tạo nên một phong vị tết mang đậm dấu ấn riêng, vừa giữ gìn bản sắc truyền thống, vừa dung hòa với những nét đặc trưng của vùng đất mới.
Tết nơi đây không chỉ là dịp đoàn viên, mà còn là sự kết tinh của văn hóa, tín ngưỡng và nếp sống chân phương, phóng khoáng của con người Nam Bộ nói chung, tỉnh Long An nói riêng.
Khi những cơn gió bấc se se lạnh báo hiệu mùa xuân về, cũng là lúc nhà nhà tất bật với tục lệ lặt lá mai.
Người Nam Bộ tin rằng, hoa mai nở vàng rực rỡ trong những ngày đầu năm mới sẽ mang lại may mắn, tài lộc. Vì vậy, hơn hai tuần trước tết, các gia đình lại tỉ mẩn lặt từng chiếc lá, để mai trổ hoa đúng độ rực rỡ nhất vào đêm giao thừa và sáng mùng một tết.
Tại Long An, nhiều gia đình đều có ít nhất một gốc mai trước nhà, và cũng có những địa phương phát triển nghề trồng mai.
Sau khi lặt lá, cây mai cần được chăm sóc tỉ mỉ, điều chỉnh lượng nước tưới mỗi ngày nhằm bảo đảm đến 29 – 30 tháng Chạp, hoa sẽ bung nở rực rỡ”.
Lặt lá mai không chỉ đơn thuần là một công việc, mà còn là một nét đẹp văn hóa, một sợi dây kết nối con người với thiên nhiên. Người trồng mai phải có kinh nghiệm, dự đoán chính xác thời tiết và sự phát triển của cây để bảo đảm hoa bung nở đúng thời khắc thiêng liêng nhất.
Người Nam Bộ xem lễ cúng Ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp là một nghi thức quan trọng mở đầu cho mùa tết. Ngoài cá chép tiễn Táo Quân về trời, mâm cúng còn có món tam sên gồm trứng gà, thịt heo và tôm – tượng trưng cho sự hòa hợp của Thiên - Địa - Nhân.
Đặc biệt, chén chè trôi nước cũng không thể thiếu, mang ý nghĩa cầu mong những điều tốt đẹp, suôn sẻ trong năm mới.
Bàn thờ gia tiên ngày tết được trang hoàng tươm tất với mâm ngũ quả đặc trưng của Nam Bộ: mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài – gửi gắm ước vọng “Cầu sung vừa đủ xài”.
Tết phương Nam không thể thiếu những món ăn truyền thống mang ý nghĩa sâu xa, trong đó, bánh tét là biểu tượng của sự no đủ, ấm áp. Với lớp lá chuối bọc ngoài, nếp dẻo bên trong cùng nhân đậu xanh hay thịt mỡ, bánh tét không chỉ là món ăn quen thuộc mà còn là nét văn hóa gắn kết gia đình mỗi dịp Tết đến xuân về./.